De geschiedenis van de Theetuin
De sluis komt al voor in de Boutesteijnse Weteringbrief van 1316. Dit is een van de oudste brieven waaruit blijkt dat de Gelderse landheren zich in het begin van de veertiende eeuw al met de waterstaatszorg bemoeiden. In de bovengenoemde brief schreef Graaf Reinaud I dat hij aan de bewoners van de dorpen Heesselt, Est, Opijnen, Neerijnen, Hiern (nu Waardenburg), Tuil en Haaften en waterleiding heeft verkocht. Tegenwoordig wordt zo’n waterleiding watergang of wetering genoemd. Bovengenoemde wetering verbindt de wetering genaamd “de Mark” met de rivier de Linge. De inwoners van de rechthebbende dorpen mochten zelf de breedte en de diepte van de wetering bepalen. De graaf verplichtte zich tot een onbelemmerd gebruik en het voorbestaan hiervan.
Momenteel wordt de wetering gebruikt voor het inlaten van water vanuit de Linge en wordt Boutensteijne Wetering genoemd. De Boutensteijnse sluis zorgde niet alleen voor waterafvoer van bovengenoemde dorpen maar vormde tevens een belangrijke schakel in de vaarroute tussen Culemborg en Zaltbommel. In 1476 besloten de Lingedorpen en de abt van Mariënwaard om ten behoeve van de afwatering van de dorpen in de Tielerwaard de Boutensteijnse sluis aan te passen aan de toenmalige eisen van de scheepvaart tussen Culemborg en Zaltbommel. De stad Zaltbommel vond dit zeer belangrijk en betaalde mee aan de aanpassingswerkzaamheden en het onderhoud.
De sluis heeft tot +1960 dienst gedaan voor de afwatering van enkele gebieden in de Tielerwaard. In het kader van de ruilverkaveling is in de periode van 1960 tot 1973 een aantal watergangen omgelegd en is de waterafvoer gewijzigd. Nu heeft de sluis een belangrijke inlaatfunctie. In de zomermaanden staan de 2 sluisdeuren open om water in te laten voor een gebied van ca. 400 ha. rondom de dorpen Rumpt en Gellicum. In de winter zijn deze deuren gesloten en fungeren ze als waterkering. Is het peil in de Linge hoger dan het polderpeil dan worden de deuren gesloten. In 1999 werd de Boutesteinse Sluis volledig gerestaureerd.